Περιβαλλοντικές οργανώσεις προς ΥΠΕΚΑ: Να σταματήσουν τώρα οι μαζικοί θάνατοι κητωδών στο Ιόνιο! / NGOs to Ministry of Environment Stop the mass deaths of cetaceans in the Ionian Sea

Οι ασκήσεις πολεμικού ναυτικού κατά τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν συστήματα στρατιωτικών σόναρ μεσαίων συχνοτήτων είναι η πιο πιθανή αιτία του μαζικού εκβρασμού ζιφιών που εντοπίστηκαν  τον περασμένο Νοέμβριο στις ακτές της Κέρκυρας. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που υλοποιούν το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε» WWF Ελλάς, ΜΟm, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και Tethys Research Institute, με επιστολή τους προς το ΥΠΕΚΑ ζητούν από το Υπουργείο να σχεδιάσει και να προβεί σε ενέργειες προκειμένου να αποφευχθούν αντίστοιχα περιστατικά στο μέλλον.

Στις 30 Νοεμβρίου 2011, εννέα ζιφιοί (Ziphius cavirostris, θαλάσσια κητώδη μεσαίου μεγέθους), εκβράστηκαν στις ακτές της Κέρκυρας, και δύο στις απέναντι ακτές της Ιταλίας. Επί τόπου βρέθηκε άμεσα ομάδα επιστημόνων του «Θάλασσα» καθώς και ειδικευμένοι κτηνίατροι για τη διενέργεια νεκροψίας σε δύο από τα εννέα ζώα που εκβράστηκαν στις ελληνικές ακτές. Τα δείγματα εστάλησαν στο εξειδικευμένο τμήμα του Πανεπιστημίου των Κανάριων Νήσων Ισπανίας και στην Κτηνιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική παθολογική αναφορά του Πανεπιστημίου των Κανάριων Νήσων και τα αποτελέσματα παθολογοανατομικής εξέτασης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, και στα δύο ζώα, εντοπίστηκαν παθολογικά ευρήματα εμβολής αέρα και στοιχεία που παραπέμπουν σε νόσο εξ αποσυμπιέσεως (νόσο των δυτών). Τα επιστημονικά συμπεράσματα των νεκροψιών οδηγούν στην ασφαλή υπόθεση, ότι η πιο πιθανή αιτία αυτού του μαζικού εκβρασμού ζιφιών είναι ασκήσεις πολεμικού ναυτικού κατά τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν συστήματα στρατιωτικών σόναρ μεσαίων συχνοτήτων. Σημειώνεται ότι την ημέρα εκβρασμού των ζιφιών πραγματοποιήθηκαν ναυτικές ασκήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου του Ιταλικού πολεμικού ναυτικού.

Με εξαίρεση τη μεσογειακή φώκια και την πτεροφάλαινα, για όλα τα υπόλοιπα θαλάσσια θηλαστικά οι ήχοι έχουν τεράστια σημασία αφού τους επιτρέπουν να επικοινωνούν, να προσανατολίζονται, να προστατεύονται από τους κινδύνους, αλλά και να εντοπίζουν την τροφή μέσω ενός ιδιαιτέρως εξελιγμένου συστήματος ηχοεντοπισμού - πολλές φορές ακόμα και στο απόλυτο σκοτάδι. Ειδικότερα, ο ζιφιός είναι ένα είδος εξαιρετικά ευαίσθητο σε ισχυρούς ανθρωπογενείς ήχους ενώ πρόκειται για έναν εξαιρετικό δύτη που μπορεί να καταδυθεί μέχρι και τα 2.000 μ.

Συνολικά, τα περιστατικά των εκβρασμών ζιφιών στο ελληνικό Ιόνιο Πέλαγος κατά τη διάρκεια ναυτικών ασκήσεων με χρήση σόναρ τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια είναι πλέον τέσσερα και ο αριθμός των ζώων που εκβράστηκαν είναι τουλάχιστον 40. Το μέγεθος της συνολικής καταστροφής στον πληθυσμό τους είναι άγνωστο, αφού μπορεί κάποια ζώα να προσβλήθηκαν από τους ήχους στο ανοικτό πέλαγος και να μην εντοπίστηκαν ποτέ.

Για το λόγο αυτό οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έστειλαν πρόσφατα επιστολή προς το αρμόδιο Υπουργείο, ενημερώνοντάς για το πρόβλημα και καλώντας το ΥΠΕΚΑ να προβεί στις απαραίτητες  ενέργειες ώστε να αποφευχθούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον.

Οι ζιφιοί είναι ένα από τα εννέα μόνιμα θαλάσσια θηλαστικά που ζουν στις ελληνικές θάλασσες, τα περισσότερα από τα οποία κινδυνεύουν με εξαφάνιση σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ειδών της Ελλάδας. Το WWF Ελλάς και η MΟm σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Tethys Research Institute, υλοποιούν το πρώτο πρόγραμμα με στόχο την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση του κοινού για την προστασία των παραπάνω θηλαστικών. Πρόκειται για το τριετές συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση πρόγραμμα «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε» (για περισσότερα www.thalassa-project.gr). Μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι, ας μάθουμε να ζούμε μαζί!

Διαβάστε τα αποτελέσματα της νεκροψίας και την επιστολή προς το ΥΠΕΚΑ.

The naval exercises in which anti-submarine active mid-frequency sonar were used, seem to be the most likely cause for the massive stranding of the Cuvier’s beaked whales last November at the shores of Corfu. WWF Greece and MΟm, together with Pelagos Cetacean Institute and Tethys Research Institute, the four NGOs that are materialising the EU funded project “Thalassa: Learn, Act, Protect”,  have sent a letter to the Ministry of the Environment demanding the drafting and implementation of specific actions so as to avoid similar incidents in the future. 

On November the 30th, nine Cuvier beaked whales (Ziphius cavirostris, cetaceans of medium size), stranded at the shores of Corfu and two stranded at the shores of Italy. A team of scientists from the project “Thalassa” together with specialized veterinarians immediately went to Corfu in order to perform a necropsy on the two available animals at the time. The samples were then sent to the specialized laboratories of the University of Las Palmas and the department of Veterinary School of the Aristotle University of Thessaloniki. 

According to the preliminary pathological report of the University of Las Palmas and the results of the anatomic pathology examination of the Aristotle University, both whales showed a “gas and fat” embolic pathology. According to the scientific conclusions of the necropsies, the most likely primary cause of this type of mass stranding would be the association with naval exercises in which anti-submarine active mid-frequency sonar would be used. It has to be noted that the day that the stranding occurred, the Italian navy was performing naval exercises of anti-submarine warfare. 

Except the Mediterranean monk seal and the fin whale, all other marine mammals use sounds for communication, orientation, protection and feeding through a very elaborate system of echolocation – sometimes in conditions of complete darkness. More explicitly, Cuvier’s beaked whale is highly sensitive to human related sounds and being a highly competent diver, can reach to 2000m of depth. 

Overall, during the last 15 years, at least forty animals have stranded due to naval exercises taking place in the Ionian Sea in four incidents of mass stranding. However, the total impacts on the population cannot be estimated, as some of the animals affected by the sounds, might have never stranded ashore. 

Therefore, the above mentioned NGOs decided to send a letter to the relevant ministry, informing the public authorities of the problem and inviting the Ministry of the Environment to take all necessary measures in order to avoid similar incidents in the future. 

The Cuvier’s beaked whale, is one of the nine marine mammals that live permanently in Greece, most of which are endangered according to the Red Book of Endangered Species. WWF Greece and ΜOm, together with Pelagos Cetacean Institute and Tethys Research Institute are materializing the first campaign that aims to raise awareness and engage the broader public in the conservation of the marine mammals. The duration of the campaign “Thalassa: Learn, Act, Protect” is three years and it is partially funded by the EU. For more information visit www.thalassa-project.gr. We share the same house lets learn to live together. 

Read the results of the necropsies.