Οδηγός προς ναυτιλλομένους/Marine mammal encounter instructions

Σεμινάρια για τα θαλάσσια θηλαστικά σε ολόκληρη την Ελλάδα / “Thalassa” seminars

Ποιες είναι οι βασικές απειλές που αντιμετωπίζουν τα θαλάσσια θηλαστικά των ελληνικών θαλασσών; Ποιο είναι το νομοθετικό πλαίσιο που εξασφαλίζει την προστασία τoυς; Σε περίπτωση επαφής ή παρατήρησης μεσογειακής φώκιας ή κητώδους, ποιες είναι οι διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι τοπικές Αρχές και το Λιμενικό Σώμα, προκειμένου να εξασφαλίσουν την ασφάλειά τους αλλά και του ζώου;

Στις παραπάνω ερωτήσεις έρχονται να απαντήσουν το σεμινάρια που διοργανώνουν στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Θάλασσα»  με την αρχή να γίνεται στην Πάτρα, στις 27 Σεπτεμβρίου. Στα σεμινάρια θα γίνουν αναλυτικές παρουσιάσεις του νομοθετικού πλαισίου προστασίας των θαλάσσιων θηλαστικών, θα δοθούν σαφείς οδηγίες σε περίπτωση παρατήρησης ζώου, στοιχεία επικοινωνίας των αρμόδιων φορέων ενώ θα παρουσιαστεί και ντοκιμαντέρ του Προγράμματος με τίτλο Θαλάσσια θηλαστικά: οι συγκάτοικοί μας στις Ελληνικές θάλασσες. Σκοπός των σεμιναρίων αυτών είναι η παροχή των απαραίτητων γνώσεων προς τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς ώστε να διευκολυνθούν στο έργο της προστασίας των ζώων αυτών. Τα σεμινάρια απευθύνονται στις τοπικές Αρχές και το Λιμενικό Σώμα.

Πλήρες πρόγραμμα:

27 Σεπτεμβρίου - Πάτρα

28 Σεπτεμβρίου - Ηγουμενίτσα
8 Οκτωβρίου - Βόλος

9 Οκτωβρίου - Θεσσαλονίκη
11 Οκτωβρίου - Καβάλα

12 Οκτωβρίου - Αλεξανδρούπολη
16 Οκτωβρίου - Ηράκλειο Κρήτης
17 Οκτωβρίου - Αγ. Νικόλας Λασιθίου
18 Οκτωβρίου - Ρέθυμνο
19 Οκτωβρίου - Χανιά
23 Οκτωβρίου - Κεφαλονιά
1 Νοεμβρίου – Χίος

5 Νοεμβρίου - Μυτιλήνη

12 Νοεμβρίου – Ρόδος

14 Νοεμβρίου – Κύμη

16 Νοεμβρίου - Αθήνα
19 Νοεμβρίου – Σύρος

22 Νοεμβρίου - Πρέβεζα
26 Νοεμβρίου - Κόρινθος
27 Νοεμβρίου – Γύθειο

What are the main threats to marine mammals living in the Greek Seas? What is the legal framework that ensures their protection? What are the procedures that need to be followed by local authorities and the Coast Guard in the case of contact and/or observation of monk seals or cetaceans in order to ensure humans’ and animals’ safety?

The training seminars organised in the context of the “Thalassa” European project aim to answer to the above questions. The seminars’ conduction will be initiated in Patras on September 27th. During the seminars the project’s personnel will present in detail the legislative framework for the protection of marine mammals in Greece, provide the participants with clear instructions in case of observing a marine mammal and provide contact information of the relevant bodies for the protection of the marine mammals. Additionally, the participants will watch the documentary produced for the “Thalassa” project entitled “Marine mammals, our cohabitants in the Greek Seas”. The purpose of these seminars is to provide information to specific groups of stakeholders, such as local authorities and the Coast Guard, who directly interact with the marine mammals in order to gain knowledge of how they can help in the efforts for the protection of these animals. 

Full program:

September 27 - Patra

September 28 - Igoumenitsa

October 8 - Volos

October 9 - Thessaloniki

October 11 - Kavala

October 12 - Alexandroupolis

October 16 - Heraklion Crete

October 17 - St. Nicholas Lassithi

October 18 - Rethymno

October 19 - Chania

October 23 - Kefalonia

November 1 – Chios

November 5 - Mytilene

November 12 - Rhodes

November 14 – Kimi

November 16 - Athens

November 19 - Syros

November 22 – Preveza

November 26 - Corinth

November 27 - Gythio

Το «Θάλασσα» στη Σχολή Εμποροπλοιάρχων Ασπροπύργου / The “Thalassa” Project at the Mercantile Marine Academy in Aspropirgos

Λίγες μέρες πριν δοθεί το πρόσταγμα για την έναρξη των εξετάσεων του καλοκαιρινού εξαμήνου στη Σχολή Εμποροπλοιάρχων Ασπροπύργου, πραγματοποιήθηκε το σεμινάριο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε». Παρόλο που το πρόγραμμά τους ήταν ιδιαιτέρως επιβαρυμένο, μας τίμησαν με την παρουσία τους περίπου 100 φοιτητές, τρία τμήματα του τετάρτου εξαμήνου και ένα του έκτου (δηλαδή τμήμα τελειόφοιτων).

Η ομάδα του «Θάλασσα» βρέθηκε εκεί με σκοπό να ενημερώσει τους φοιτητές, για τους θαλάσσιους γίγαντες που κολυμπούν στα ελληνικά νερά και που πολύ πιθανόν να συναντήσουν σε κάποιο από τα πολλά ταξίδια τους. Για να «ζεσταθεί το κλίμα», οι φοιτητές συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο με θέμα εννέα μόνιμα και πέντε περιστασιακά θαλάσσια θηλαστικά που ζουν στις ελληνικές θάλασσες. Τα φώτα μετά έσβησαν και στην αίθουσα επικράτησε σιγή.

Η πρώτη παρουσίαση, είχε κάποιες γενικές πληροφορίες για το πρόγραμμα «Θάλασσα»,  για τα θαλάσσια θηλαστικά της Ελλάδας, τις απειλές που αντιμετωπίζουν και τα μέτρα προστασίας τους. Ποια είναι τα θηλαστικά που ζουν στις ελληνικές θάλασσες αλλά και ποια από αυτά είναι το πιθανότερο να συναντήσουν οι εμποροπλοίαρχοι εν πλω; Ποια είναι τα είδη που συχνά… μοιράζονται τους ίδιους διαύλους με τα εμπορικά πλοία; Ποια είναι τα απαραίτητα μέτρα που πρέπει να πάρει κανείς για να αποφευχθεί η σύγκρουση την ώρα της πλοήγησης;

Στη συνέχεια ακούστηκαν οι ήχοι που εκπέμπουν τα δελφίνια και οι φυσητήρες, αλλά και ήχοι που εκπέμπουν τα πλοία. Δεδομένου ότι η ακοή των θηλαστικών είναι η σημαντικότερή τους αίσθηση, μια από τις βασικότερες απειλές για όλα τα θαλάσσια θηλαστικά είναι η ηχητική ρύπανση (http://www.thalassapedia.gr/egkyklopaideia/symperifora/epikoinonia). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ήχος ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα στο νερό και δεδομένου ότι η Μεσόγειος είναι από τα σημαντικότερα διακομιστικά κέντρα, οι θάνατοι που οφείλονται στην ηχητική ρύπανση δεν αποτελούν σπάνιο  φαινόμενο.

Τέλος, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ «Θαλάσσια θηλαστικά, οι συγκάτοικοί μας στις ελληνικές θάλασσες» και παρουσιάστηκαν στους φοιτητές πολύ συγκεκριμένες οδηγίες, ώστε να γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που συναντήσουν ένα θαλάσσιο θηλαστικό. Οι μελλοντικοί καπετάνιοι αποτελούν μία ειδική και πολύ σημαντική ομάδα ανθρώπων που αλληλεπιδρά με τα θαλάσσια θηλαστικά και η ενημέρωσή τους μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην προστασία των συγκεκριμένων ειδών, πολλά από τα οποία δυστυχώς απειλούνται με εξαφάνιση. Η ομάδα του «Θάλασσα» θα συνεχίσει να πραγματοποιεί  σεμινάρια σε όλους τους επαγγελματικούς φορείς που σχετίζονται άμεσα με τη θάλασσα, με στόχο να εμφυσήσει σε όλους ένα απλό αλλά σημαντικό μήνυμα:

Μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι, ας μάθουμε να ζούμε μαζί!  

The first seminar of the European Project “Thalassa: Learn, Act, Protect” took place at the Mercantile Marine Academy in Aspropirgos, just a few days before the exam period began.. Despite the fact that the Cadets’ program was very stressful, at least 100 of them joined the seminar, consisting of three classes of the fourth year and one class from senior year.

The “Thalassa” team was there in order to inform the student’s  about the sea giants that swim in the Greek Seas and which they, as future Captains, are  very likely to bump into when navigating the Greek Seas.

Just to warm up, the students filled out a questionnaire on the nine permanent and five occasional marine mammals that live in the Greek Seas. The lights went out and the room immediately went quite!  

In the beginning the presentation included general information about the “Thalassa” project and the marine mammals of Greece, the threats they face and the conservation measures that need to be implemented. Which are the marine mammals that inhabit the Greek Seas and which are the ones that a Captain navigating the Greek Seas might literally… bump into? Which are the mammals that often share the same …marine roots with the Mercantile ships? What can we do in order to prevent collisions, during navigation?

Another very important piece of information for the marine mammals is that their primary sense is their hearing. Therefore, the students heard sounds made by the animals but also sounds that the animals hear. e.g. noises made by ships (http://www.thalassapedia.gr/en/encyclopedia/behavior/the-contact). One of the more important threats that the marine mammals are facing is sound pollution. Sound travels much faster in the sea. Thousands of ships cross the Mediterranean every day and it is not rare for marine mammals to die from noise pollution (from marine propellers for example).

Lastly, the students watched the “Thalassa” documentary entitled “Marine mammals, our cohabitants in the Greek seas” and the “Thalassa” team provided the Cadets with very useful advices so that the next time they see one of these animals they will know what to do. The Cadets are the future Captains of our seas and one of the most important groups of people that interact with the marine mammals and therefore their behavior can have a significant impact on the conservation of the marine mammals, many of which are threatened with extinction. The “Thalassa” team will continue to organize seminars for all the professionals who are directly related to the sea, in order to engage them in the conservation efforts made as well as in the dissemination of a very simple message.  

We share the same house, let’s learn to live together! 

Το Πρόγραμμα «Θάλασσα» στο ΚΠΕ Άνδρου / The “Thalassa Project” at the Environmental Education Centre in Korthi, Andros

Επιτέλους ήρθε το καλοκαίρι και τι καλύτερο από ένα ταξιδάκι στις Κυκλάδες! Την Τρίτη 29 Μαΐου, λοιπόν, μια παρέα μικρών και μεγάλων, υποδέχθηκε την ομάδα της MOm και του WWF, σε ένα υπέροχο παλιό Σχολαρχείο στο χωριό Κόρθι της Άνδρου, για την πραγματοποίηση της ημερίδας με τίτλο: «Εξερευνώντας τον άγνωστο θαλάσσιο πλούτο του Αιγαίου: τα θαλάσσια θηλαστικά και ο κόσμος τους». Η πρωτοβουλία διοργάνωσης αυτής της ημερίδας ανήκει στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κορθίου και στον Νίκο, την Άννα, την Ευτυχία, τη Βίκυ και την Κατερίνα, οι οποίοι μέσα από μια σειρά ενημερωτικών δράσεων ευαισθητοποιούν, με μεγάλη επιτυχία, το Ανδριώτικο κοινό για θέματα όπως τα μονοπάτια της Άνδρου, οι ξερολιθιές, τα μανιτάρια, ο θαλάσσιος πλούτος που βρίσκεται καλά κρυμμένος στο ελληνικό απέραντο γαλάζιο. Στο πλαίσιο των δράσεών τους προσκάλεσαν τη MOm και το WWF, να παρουσιάσουν το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα LIFE «Θάλασσα» που υλοποιούν με τη χρηματοδοτική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για την ύπαρξη και την ανάγκη προστασίας των θαλάσσιων θηλαστικών που ζουν στα ελληνικά νερά!  

Ανάμεσα στο κοινό που προσήλθε στο Κέντρο η πλειοψηφία ήταν εκπαιδευτικοί, ωστόσο δεν απουσίαζαν ψαράδες, γιαγιάδες και παιδιά!

Στην αρχή, δουλέψαμε ομαδικά. Οι 30 στο σύνολό τους μικροί και μεγάλοι, οργανώθηκαν σε ομάδες… θαλάσσιων εξερευνητών με ευφάνταστα ονόματα, με στόχο να ανιχνεύσουμε μαζί τους την αξία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τις βασικές απειλές του. Όλες οι ομάδες, «ο λευκός καρχαρίας», τα «κόκκινα κοράλλια» και οι υπόλοιπες, με τις απαντήσεις τους έδειχναν όχι μόνο αγάπη για τη θάλασσα, αλλά και γνώση για τη σημασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τις απειλές που αντιμετωπίζει.

Στη συνέχεια προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ «Θαλάσσια θηλαστικά, οι συγκάτοικοί μας στις ελληνικές θάλασσες» το οποίο έχει παραχθεί στα πλαίσια του προγράμματος «Θάλασσα». Το ντοκιμαντέρ ενθουσίασε τους συμμετέχοντες στην ημερίδα και ιδιαιτέρως τη δεκάχρονη Καίτη, όπως πληροφορηθήκαμε μετά!

Μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ, σειρά είχε το παιχνίδι, στο προαύλιο του ΚΠΕ, κάτω από τους ήχους των πουλιών και τις ανοιξιάτικες μυρωδιές. Σε καινούριες πλέον ομάδες, ακολούθησαν δυο ομαδικά παιχνίδια για μικρά και μεγάλα «παιδιά» με κάρτες και ήχους της θάλασσας. Η ομάδα του «Θάλασσα» αξιοποίησε παιχνίδια από την εκπαιδευτική βαλίτσα του προγράμματος, ενώ η ανταπόκριση στα παιχνίδια έδειξε ότι τα μέλη των ομάδων συγκράτησαν πολλές πληροφορίες και λεπτομέρειες για τα θαλάσσια θηλαστικά, κάτι που μας χαροποίησε πολύ!

Τέλος, η ημερίδα ολοκληρώθηκε με θαλάσσιους ήχους, ζώων, κυμάτων και πλοίων που περιλαμβάνονται στην εκπαιδευτική βαλίτσα. Τα μουσικά παραμύθια που έφτιαξαν όλοι οι συμμετέχοντες με κέφι, φαντασία, τρυφερότητα, χιούμορ και πολλή... θάλασσα, είναι μια απτή απόδειξη ότι πράγματι...

Μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι και σίγουρα μπορούμε να μάθουμε να ζούμε μαζί!

Κάπως έτσι ξεκίνησε και το ταξίδι της εκπαιδευτικής βαλίτσας του «Θάλασσα».

Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που έδειξαν οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην ημερίδα, αποφασίσαμε να διαθέσουμε ένα εκπαιδευτικό πακέτο στη βιβλιοθήκη του ΚΠΕ Κορθίου, ώστε να έχουν πιο εύκολη πρόσβαση σε αυτό οι εκπαιδευτικοί της Άνδρου.

Ευχαριστούμε θερμά όλη την περιβαλλοντική ομάδα του ΚΠΕ Κορθίου για την όμορφη διοργάνωση της ημερίδας και τη ζεστή τους φιλοξενία, όπως επίσης και τους κατοίκους. 

Finally, the summer is here and what can be better than a trip to Cyclades! Therefore, MOm and WWF team travelled to the island of Andros in order to implement the seminar entitled “Discovering the underwater treasures of the Aegean: the marine mammals and their world”. The seminar took place on Tuesday the 29^th of May at the wonderful old School (Scholarchio) at Korthi village and was attended by 30 people including toddlers, parents, ordinary citizens and school teachers. It was organized by the staff of the Centre, Nikos, Anna, Vicky, Eytyxia and Katerina, a very dynamic team who tirelessly thrive to raise awareness of the inhabitants of Andros on environmental issues. Τhey have organized an impressive number of seminars on issues such as the hiking paths of Andros, local terraces and mushrooms and the marine treasures hidden in the depth of the… Big Blue. This time the seminar was dedicated to the marine mammals of Greece and the “Thalassa Project”, the educational and participatory campaign, implemented by ΜOm/The Society for the Study and Protection of the Mediterranean Monk Seal and WWF Greece, with the financial contribution of the European Union.

During the seminar, the attendees were organized in groups of marine explorers with names inspired by the underwater world, in order to get involved in a dialogue regarding the importance of the marine environment and its threats. All groups “the white shark”, “the red corals” and the rest ,were already very well informed and was clearly a crowd that loved and appreciated the sea and its treasures.   

The seminar continued with the presentation of the documentary entitled “Marine Mammals, our cohabitants in the Greek Seas”, which has been produced in the context of the “Thalassa Project”. The documentary presents the nine marine mammals that live permanently in the Greek Seas and five that occasionally visit Greece, their importance for the marine environment, the threats they face and the ways that we can all contribute to their conservation. At the end of the documentary, the 10 year old Kaiti was very excited with these dominant animals and she was not the only one!

After the documentary, everybody moved to the yard, for the educational activities, under the singing of common blackbirds and spring smells. The attendees formed new groups and played two group games for younger and older “kids” with cards and sounds of the sea. As the responses to the games showed everybody had learnt and remembered lots of information for the marine mammals and that was a great pleasure for us!

Lastly, everybody had to write a fairy tale using the sounds included in the educational Thalassa kit. The participants used their imagination, humor and lots of… sea, showing that humans and marine mammals Share the same house and can live together.

The Thalassa educational kit has just started its long journey to the Educational Centers and Institutions of Greece.

We would like to thank all the organizers of the seminar as well as the inhabitants of Korthi for their warm welcome and support.

Νεκρή μεσογειακή φώκια από δυναμίτη στην Πάρο

Στις 24 Μαΐου η ομάδα Διάσωσης της MOm ειδοποιήθηκε από κάτοικο της Πάρου, για την ύπαρξη μίας νεκρής μεσογειακής φώκιας στην παραλία Λιβάδια στην Παροικιά. Η Ομάδας Διάσωσης της MOm έφθασε το επόμενο πρωί στο νησί προκειμένου να πραγματοποιήσει νεκροψία στο άτυχο ζώο. Από τη νεκροψία διαπιστώθηκαν τα εξής: Επρόκειτο για μια ενήλικη θηλυκή Monachus monachus, σε καλή διατροφική κατάσταση η οποία βρισκόταν σε αρχικό στάδιο αποσύνθεσης. Το ζώο δεν έφερε εξωτερικά τραύματα, είχε όμως διογκωμένα και αιμορραγικά μάτια ενώ υπήρχαν εμφανή σημάδια βίαιου θανάτου σε όλο το εσωτερικό του σώματός του με έντονη εσωτερική αιμορραγία και αλλοίωση των οργάνων. Αιτία θανάτου του άτυχου ζώου ήταν η εσωτερική αιμορραγία που προήλθε από οστικό κύμα, που προφανώς προκλήθηκε από χρήση δυναμίτη. Το αρχικό στάδιο της αποσύνθεσης στην οποία βρισκόταν η φώκια οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το συμβάν έλαβε χώρα στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή. 

Η χρήση δυναµίτη έχει απαγορευτεί στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 1970 και όμως υπάρχουν ακόμη ασυνείδητοι οι οποίοι καταφεύγουν σε τέτοιες πρακτικές.  Αποτέλεσμα αυτών των παράνομων πράξεων είναι η ολική καταστροφή του θαλάσσιου περιβάλλοντος και όλων των ζωντανών οργανισμών που ζουν σε αυτό, ενώ παράλληλα τα χρονίζοντα προβλήματα της παράκτιας αλιείας διαιωνίζονται καθώς επιφέρουν περαιτέρω υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τα αλιεύµατα µειώνονται δραµατικά. 

Η ΜΟm θέλει να ευχαριστήσει για την πολύτιμη βοήθειά τους το Λιμεναρχείο και τον Δήμο Πάρου. 

Περιβαλλοντικές οργανώσεις προς ΥΠΕΚΑ: Να σταματήσουν τώρα οι μαζικοί θάνατοι κητωδών στο Ιόνιο! / NGOs to Ministry of Environment Stop the mass deaths of cetaceans in the Ionian Sea

Οι ασκήσεις πολεμικού ναυτικού κατά τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν συστήματα στρατιωτικών σόναρ μεσαίων συχνοτήτων είναι η πιο πιθανή αιτία του μαζικού εκβρασμού ζιφιών που εντοπίστηκαν  τον περασμένο Νοέμβριο στις ακτές της Κέρκυρας. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που υλοποιούν το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε» WWF Ελλάς, ΜΟm, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και Tethys Research Institute, με επιστολή τους προς το ΥΠΕΚΑ ζητούν από το Υπουργείο να σχεδιάσει και να προβεί σε ενέργειες προκειμένου να αποφευχθούν αντίστοιχα περιστατικά στο μέλλον.

Στις 30 Νοεμβρίου 2011, εννέα ζιφιοί (Ziphius cavirostris, θαλάσσια κητώδη μεσαίου μεγέθους), εκβράστηκαν στις ακτές της Κέρκυρας, και δύο στις απέναντι ακτές της Ιταλίας. Επί τόπου βρέθηκε άμεσα ομάδα επιστημόνων του «Θάλασσα» καθώς και ειδικευμένοι κτηνίατροι για τη διενέργεια νεκροψίας σε δύο από τα εννέα ζώα που εκβράστηκαν στις ελληνικές ακτές. Τα δείγματα εστάλησαν στο εξειδικευμένο τμήμα του Πανεπιστημίου των Κανάριων Νήσων Ισπανίας και στην Κτηνιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική παθολογική αναφορά του Πανεπιστημίου των Κανάριων Νήσων και τα αποτελέσματα παθολογοανατομικής εξέτασης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, και στα δύο ζώα, εντοπίστηκαν παθολογικά ευρήματα εμβολής αέρα και στοιχεία που παραπέμπουν σε νόσο εξ αποσυμπιέσεως (νόσο των δυτών). Τα επιστημονικά συμπεράσματα των νεκροψιών οδηγούν στην ασφαλή υπόθεση, ότι η πιο πιθανή αιτία αυτού του μαζικού εκβρασμού ζιφιών είναι ασκήσεις πολεμικού ναυτικού κατά τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν συστήματα στρατιωτικών σόναρ μεσαίων συχνοτήτων. Σημειώνεται ότι την ημέρα εκβρασμού των ζιφιών πραγματοποιήθηκαν ναυτικές ασκήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου του Ιταλικού πολεμικού ναυτικού.

Με εξαίρεση τη μεσογειακή φώκια και την πτεροφάλαινα, για όλα τα υπόλοιπα θαλάσσια θηλαστικά οι ήχοι έχουν τεράστια σημασία αφού τους επιτρέπουν να επικοινωνούν, να προσανατολίζονται, να προστατεύονται από τους κινδύνους, αλλά και να εντοπίζουν την τροφή μέσω ενός ιδιαιτέρως εξελιγμένου συστήματος ηχοεντοπισμού - πολλές φορές ακόμα και στο απόλυτο σκοτάδι. Ειδικότερα, ο ζιφιός είναι ένα είδος εξαιρετικά ευαίσθητο σε ισχυρούς ανθρωπογενείς ήχους ενώ πρόκειται για έναν εξαιρετικό δύτη που μπορεί να καταδυθεί μέχρι και τα 2.000 μ.

Συνολικά, τα περιστατικά των εκβρασμών ζιφιών στο ελληνικό Ιόνιο Πέλαγος κατά τη διάρκεια ναυτικών ασκήσεων με χρήση σόναρ τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια είναι πλέον τέσσερα και ο αριθμός των ζώων που εκβράστηκαν είναι τουλάχιστον 40. Το μέγεθος της συνολικής καταστροφής στον πληθυσμό τους είναι άγνωστο, αφού μπορεί κάποια ζώα να προσβλήθηκαν από τους ήχους στο ανοικτό πέλαγος και να μην εντοπίστηκαν ποτέ.

Για το λόγο αυτό οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έστειλαν πρόσφατα επιστολή προς το αρμόδιο Υπουργείο, ενημερώνοντάς για το πρόβλημα και καλώντας το ΥΠΕΚΑ να προβεί στις απαραίτητες  ενέργειες ώστε να αποφευχθούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον.

Οι ζιφιοί είναι ένα από τα εννέα μόνιμα θαλάσσια θηλαστικά που ζουν στις ελληνικές θάλασσες, τα περισσότερα από τα οποία κινδυνεύουν με εξαφάνιση σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ειδών της Ελλάδας. Το WWF Ελλάς και η MΟm σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Tethys Research Institute, υλοποιούν το πρώτο πρόγραμμα με στόχο την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση του κοινού για την προστασία των παραπάνω θηλαστικών. Πρόκειται για το τριετές συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση πρόγραμμα «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε» (για περισσότερα www.thalassa-project.gr). Μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι, ας μάθουμε να ζούμε μαζί!

Διαβάστε τα αποτελέσματα της νεκροψίας και την επιστολή προς το ΥΠΕΚΑ.

The naval exercises in which anti-submarine active mid-frequency sonar were used, seem to be the most likely cause for the massive stranding of the Cuvier’s beaked whales last November at the shores of Corfu. WWF Greece and MΟm, together with Pelagos Cetacean Institute and Tethys Research Institute, the four NGOs that are materialising the EU funded project “Thalassa: Learn, Act, Protect”,  have sent a letter to the Ministry of the Environment demanding the drafting and implementation of specific actions so as to avoid similar incidents in the future. 

On November the 30th, nine Cuvier beaked whales (Ziphius cavirostris, cetaceans of medium size), stranded at the shores of Corfu and two stranded at the shores of Italy. A team of scientists from the project “Thalassa” together with specialized veterinarians immediately went to Corfu in order to perform a necropsy on the two available animals at the time. The samples were then sent to the specialized laboratories of the University of Las Palmas and the department of Veterinary School of the Aristotle University of Thessaloniki. 

According to the preliminary pathological report of the University of Las Palmas and the results of the anatomic pathology examination of the Aristotle University, both whales showed a “gas and fat” embolic pathology. According to the scientific conclusions of the necropsies, the most likely primary cause of this type of mass stranding would be the association with naval exercises in which anti-submarine active mid-frequency sonar would be used. It has to be noted that the day that the stranding occurred, the Italian navy was performing naval exercises of anti-submarine warfare. 

Except the Mediterranean monk seal and the fin whale, all other marine mammals use sounds for communication, orientation, protection and feeding through a very elaborate system of echolocation – sometimes in conditions of complete darkness. More explicitly, Cuvier’s beaked whale is highly sensitive to human related sounds and being a highly competent diver, can reach to 2000m of depth. 

Overall, during the last 15 years, at least forty animals have stranded due to naval exercises taking place in the Ionian Sea in four incidents of mass stranding. However, the total impacts on the population cannot be estimated, as some of the animals affected by the sounds, might have never stranded ashore. 

Therefore, the above mentioned NGOs decided to send a letter to the relevant ministry, informing the public authorities of the problem and inviting the Ministry of the Environment to take all necessary measures in order to avoid similar incidents in the future. 

The Cuvier’s beaked whale, is one of the nine marine mammals that live permanently in Greece, most of which are endangered according to the Red Book of Endangered Species. WWF Greece and ΜOm, together with Pelagos Cetacean Institute and Tethys Research Institute are materializing the first campaign that aims to raise awareness and engage the broader public in the conservation of the marine mammals. The duration of the campaign “Thalassa: Learn, Act, Protect” is three years and it is partially funded by the EU. For more information visit www.thalassa-project.gr. We share the same house lets learn to live together. 

Read the results of the necropsies. 

Ο «Φωκίωνας» επέστρεψε στη θάλασσα! / “Fokionas” is back home!

Το Σάββατο 7 Απριλίου, ο νεαρός «Φωκίωνας», η μεσογειακή φώκια που βρέθηκε στη Σύρο στις 16 Φεβρουαρίου, επέστρεψε στο φυσικό του περιβάλλον! Μετά από σχεδόν 2 μήνες στο Κέντρο Περίθαλψης της MOm στην Αλόννησο, ο «Φωκίωνας» απελευθερώθηκε υγιής και δυνατός στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων. 

Όταν βρέθηκε ήταν περίπου 3 μηνών, αδύναμος, παθητικός, πολύ αφυδατωμένος, σε κακή διατροφική κατάσταση και ζύγιζε μόλις 23 κιλά. Η μεταφορά του στο Κέντρο Περίθαλψης και Επανένταξης Μεσογειακής Φώκιας της MOm στην Αλόννησο, κρίθηκε αναγκαία για την επιβίωσή του.

Με τη φροντίδα των ειδικών της MOm και την επίβλεψη της υπεύθυνης κτηνιάτρου, ο «Φωκίωνας» ακολούθησε ένα εντατικό πρόγραμμα περίθαλψης, για να ξεπεράσει τη λοίμωξη από την οποία έπασχε και να απαλλαγεί από τα παράσιτα που είχε προσβληθεί.  Από τις πρώτες κιόλας μέρες ανταποκρίθηκε θετικά στο πρόγραμμα, ενώ έτρωγε ολόκληρα ψάρια μόνος του, καθώς είχε μείνει αρκετό διάστημα στη φύση με τη μητέρα του, η οποία τον είχε μάθει να κυνηγάει την τροφή του μόνος του.

Ο «Φωκίωνας» έφτασε τα 58 κιλά και όλες οι εξετάσεις έδειξαν ότι ήταν πολύ καλά στην υγεία του, ολοκληρώνοντας έτσι με επιτυχία το Πρόγραμμα Περίθαλψης και Επανένταξής του στο φυσικό περιβάλλον. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο «Φωκίωνας» ήταν πάρα πολύ ζωηρός και ένα από τα πιο άγρια φωκάκια που έχουν περάσει ποτέ από το Κέντρο Περίθαλψης της MOm!

Η μεσογειακή φώκια είναι ένα από τα 9 θαλάσσια θηλαστικά που ζουν μόνιμα στις ελληνικές θάλασσες! Η MOm σε συνεργασία με το WWF Ελλάς, υλοποιεί το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Θάλασσα: Μάθε, Δράσε, Προστάτεψε /Εκστρατεία Ενημέρωσης για τα θαλάσσια θηλαστικά στην Ελλάδα», με τη συνδρομή του χρηματοδοτικού εργαλείου LIFE της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, της Blue Planet Shipping SA και του Πράσινου Ταμείου.

On Saturday, April the 7th, young “Fokionas”, the Mediterranean monk seal found at Syros on the 16th of February, returned back to his natural environment! After almost two months in the Rescue and Rehabilitation Centre of MOm in Alonnisos, a healthy and strong “Fokionas” was released in to the National Park of Alonnisos Northern Sporades.

When found at the age of three months, “Fokionas” was weak, very dehydrated, in a bad dietary condition and weighed merely 23 kg. His transport to the Rescue and Rehabilitation Centre of MOm in Alonnisos was deemed necessary in order to ensure his survival.

Under the supervision of the experts of MOm and the veterinarian in charge, “Fokionas” followed a specialized and intensive rehabilitation program that aimed in treating an infection and the parasites that had befallen him. Already from the first days of the treatment “Fokionas” responded positively and ate whole fishes, as he had stayed long enough with his mother to learn the basic feeding and hunting skills.

Upon release, “Fokionas” had reached a body weight of 58 kilos, while all veterinary examinations indicated that he is in an excellent health condition. It should be noted that “Fokionas” was one of the strongest and wildest pups to enter rehab at the Rescue and Rehabilitation Centre of MOm.

Mediterranean monk seal is one of the 9 marine mammals that live permanently in the Greek Seas. MOm in collaboration with WWF Greece, implements the European Program “Thalassa: Learn, Act, Protect / Awareness, Educational and Participation Campaign for the Marine Mammals in Greece”, with the contribution of the LIFE financial instrument of the European Union, the Stavros Niarchos Foundation, Blue Planet Shipping SA and the Green Fund.